Ouderen, frailty en immunosuppresieve therapie, een risk-benefit analyse

IBD onPLAY 12 september, 2023

Oudere IBD-patiënten, een groep die steeds groter wordt, hebben een verhoogd risico op infecties en kanker. Dit geldt in het bijzonder kwetsbare (frail) ouderen.  Keuzes voor de immunosuppressieve behandeling met een ongunstiger bijwerkingenprofiel bij de oudere patiënten worden mede hierdoor bepaald.

Het gebruik van immunosuppressieve of ontstekingsremmende biologische therapie alleen, maar vooral of in combinatie met biologische middelen, heeft extra nadelen, omdat het risico van infectieziekten en maligniteiten toeneemt met de leeftijd.

IBD-patiënten die thiopurines en anti-TNF-therapie gebruiken hebben een verhoogd risico op lymfoprofileratieve ziekte, hetwelk nog verder toeneemt bij oudere en mannelijke IBD-patiënten. Ook lijkt blaascarcinoom, zeker bij de rokende oudere man, vaker voor te komen.

IBD-patiënten die een immunosuppressieve therapie gebruiken, hebben een hoger risico op niet-melanoom huidkanker.

Aan de andere kant kunnen thiopurines onder andere door de gemakkelijke orale toediening een aantrekkelijke optie zijn voor patiënten, omdat het effectief is en mogelijk chemoprotectief tegen ontwikkelen colorectaal carcinoom. 

Een ongunstiger bijwerkingprofiel geldt ook voor immunosuppressiva uit de anti-TNF-groep, en waarschijnlijk ook voor andere immunosuppressieve geneesmiddelen, zoals tofacitinib, filgotinib of ozanimod.

5ASA heeft geen hoger risico op bijwerkingen in deze leeftijdsgroep, mogelijk geldt dat ook voor MTX en VDZ.

Desalniettemin, is terughoudend thiopurines voorschrijven bij oudere IBD-patiënten verstandig.

Heb oog voor frailty en maak verbetering ervan onderdeel van het behandelplan.

Geef monotherapie waar mogelijk, liefst zonder immunosuppressiva.

Overweeg de pro’s en contra’s van immunosuppressieve therapie, vooral bij ouderen, vooral wanneer co-morbiditeit bestaat en co-medicatie wordt gebruikt.

De redactieraad van IBD onPlay heeft deze animatie op basis van klinische inzichten praktische toepasbaarheid in combinatie met recente inzichten uit de literatuur, waaronder richtlijnen, samengesteld. De inhoud is bedoeld voor educatieve en informatieve doeleinden en heeft niet de intentie richtlijnen te vervangen of een eenduidig advies te geven in individuele situaties. Niets uit deze animaties mag op welke wijze dan ook gekopieerd worden zonder dat de redactieraad daar vooraf schriftelijk toestemming voor heeft gegeven. Deze animaties zijn in samenwerking tussen de redactieraad en FourCorners tot stand gekomen en mogelijk gemaakt door Ferring B.V.

Vind je het leuk wat je ziet? Deel met een vriend.